Λύκειον των Ελληνίδων Πατρών
Η Ιστορία του Λυκείου των Ελληνίδων Πατρών
Με την ίδρυση του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών το 1911 ιδρύεται στη πόλη των Πατρών το πρώτο περιφερειακό παράρτημα του Λυκείου Ελληνίδων και συγκεκριμένα το 1912 ιδρύεται ¨αντεπιστέλλον τμήμα¨ του Λυκείου των Ελληνίδων. Την 20ην Δεκεμβρίου του 1913 ιδρύεται από την αρχόντισσα κυρία Κατίνα Μάρκου και άλλες Πατρινές κυρίες το Παράρτημα του Λυκείου Ελληνίδων Πατρών. Κύριος σκοπός του ήταν η επιμόρφωση των νέων κοριτσιών (μετέπειτα μητέρων) και η καταπολέμηση του αναλφαβητισμού.
Προσπαθώντας να πραγματοποιήσει τον βασικό του σκοπό ξεκινά μια προσπάθεια για εξοικονόμηση πόρων. Έτσι οργανώνει τσάγια, μουσικές εσπερίδες, διαλέξεις και θεατρικές βραδιές συλλέγοντας το αναγκαίο χρηματικό ποσό. Την 7ην Φεβρουαρίου του 1914 ιδρύει το Κυριακό Σχολείο σε κτίριο ευγενώς παραχωρημένο από κάποιον Γυμνασιάρχη των Πατρών.
Παράλληλα, το Λύκειο Ελληνίδων Παράρτημα Πάτρας συνεχίζει την κοινωνική του δράση πραγματοποιώντας παιδικές γιορτές, παραστάσεις, εκθέσεις ζωγραφικής και μαθήματα ελληνικών παραδοσιακών χορών. Αυτό το έργο διακόπτεται απότομα στο τέλος της δεκαετίας του 1920, από πυρκαϊά που κατέστρεψε τα πάντα, στολές, αρχεία και άλλο πολύτιμο υλικό. Η φωνή του Λυκείου σίγησε για χρόνια.
Πολύ αργότερα, άτομα με ψυχικό σθένος ανέλαβαν την επανίδρυση του Λυκείου Ελληνίδων Πατρών. Το 1976 επανιδρύεται από την δραστήρια αείμνηστη Ολύβια Σώκαρη-Ιγγλέση και άλλες επιφανείς κυρίες της πόλης όπως τις κυρίες Ηρώ Καλογεροπούλου, Μαρία Τζίνη, Ελένη Αντωνοπούλου, Φλώρα Ασβεστά, Ελένη Βλάχου, Αμαλία Γατοπούλου, Λίλυ Γεωργαντά, Γιώτα Γεωργοπούλου, Έλλη Γκιώκα, Λίνα Δημητροπούλου, Κατίνα Κρητικού, Γιώτα Παπαγγελούτσου, Θεοδώρα Πραποπούλου, Γεωργία Σπετσέρη, Αλίκη Τριανταφυλλοπούλου, Καλλιόπη Τσερώνη, Ευγενία Φαρμακίδου.
Στη νέα αυτήν περίοδο λειτουργίας του Λυκείου Ελληνίδων Πατρών δίδεται ιδιαίτερη φροντίδα στη διάσωση παραδοσιακών πολιτισμικών στοιχείων του Ελληνικού Πολιτισμού. Δίδεται έμφαση στη διδασκαλία των ελληνικών χορών, των δημοτικών τραγουδιών και στις ελληνικές παραδοσιακές φορεσιές. Σταδιακά δημιουργούνται τμήματα λαογραφίας, ρυθμικής, μουσικής, ζωγραφικής, ιματιοθήκης και βιβλιοθήκης.
Στα 40 και πλέον χρόνια της συνεχούς δραστηριότητάς του στον χώρο των λαϊκών παραδόσεων στη Νοτιοδυτική Ελλάδα, το Λύκειο της πόλης μας έχει να παρουσιάσει ένα σημαντικό έργο που τάραξε τα λιμνασμένα νερά της πολιτιστικής ζωής των Πατρών αμέσως μετά από την επανεμφάνισή του. Η Εφορία Ελληνικών Χορών παίζει πρωτεύοντα ρόλο.
Οι επιτυχημένες εμφανίσεις των χορευτικών του ομάδων στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης μας, των γύρω περιοχών και του εξωτερικού αποσπούσαν ευμενή σχόλια της κοινής γνώμης και η φήμη του άρχισε να διαδίδεται. Αξιοσημείωτη συμβολή στην καλλιτεχνική ανύψωση του Λυκείου Ελληνίδων Πατρών ήταν η παρουσία του δασκάλου Ελληνικών Χορών Δημήτρη (Τζίμη) Ηλία, που από το 1980 όταν ανέλαβε την διδασκαλία των Ελληνικών Χορών στα τμήματα του Λυκείου μέχρι και σήμερα, έχει παρουσιάσει παραστάσεις υψηλού επιπέδου. Τόσο ως δάσκαλος όσο και ως χορογράφος-σκηνοθέτης-σκηνογράφος-χορευτής-ενδυματολόγος-μουσικός και τραγουδιστής καθοδήγησε σωστά και με ευχάριστο τρόπο τις ομάδες του Λυκείου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ανάδειξη νέων ικανών δασκάλων χορού που συνεχίζουν το έργο του.
Άλλη αξιοσημείωτη παρουσία και συμβολή στο Λύκειο Ελληνίδων Πατρών ήταν αυτή της Εφόρου Χορού, κυρίας Ηρώ Καλογεροπούλου, που ήταν πάντα κοντά στα παιδιά και πάντα εντάξει στις υποχρεώσεις της. Και φυσικά πάντα αρωγός σε αυτές τις προσπάθειες ήταν οι ευγενικές προσωπικότητες των Κυριών του Διοικητικού Συμβουλίου του Λυκείου Ελληνίδων Πατρών.
Επίσης η σύζυγος του δασκάλου Δημήτρη (Τζίμη) Ηλία, η κυρία Μαρίνα Μπακανάκη, φιλόλογος και Διευθύντρια Αρσακείου έχει συμβάλει αρκετά στην πραγματοποίηση εκδηλώσεων τόσο με τις γνώσεις της όσο και με το ήθος της που αποτέλεσε παράδειγμα για όλους μας.
Το Τμήμα Πατρών αρχίζει να αναπτύσσει την Ιματιοθήκη του. Αγοράζει αυθεντικές φορεσιές από διάφορα μέρη της Ελλάδας και παράλληλα δημιουργεί πιστά αντίγραφα ελληνικών φορεσιών για μικρούς και μεγάλους. Έτσι δημιουργεί αξιόλογη συλλογή παραδοσιακών φορεσιών που συνέχεια εμπλουτίζει.
Σημείο σταθμός στην πολυετή πορεία του αποτελούν οι επισκέψεις που πραγματοποίησε στα Ελληνόφωνα Χωριά της Κάτω Ιταλίας.
Πρώτο το Λύκειο Ελληνίδων της Πάτρας ανακαλύπτει τα Ελληνόφωνα χωρία της Κάτω Ιταλίας, όπου και αρχίζει τα ταξίδια προσφέροντας θέαμα ελληνικό και ξυπνώντας συνειδήσεις. Ακολούθησαν πληθώρα εμφανίσεων του Λυκείου σε Διεθνή Φεστιβάλ του εξωτερικού όπως της Ολλανδίας, Ιταλίας, Γαλλίας, Τυνησίας, Ισπανίας, Βουλγαρίας, Τουρκίας, Βοσνίας αποσπώντας διακρίσεις και σημαντικά βραβεία.
Στις κοινωνικές δραστηριότητες του Λυκείου Ελληνίδων Πατρών περιλαμβάνονται «τσάγια» που ετοιμάζουν οι κυρίες του Διοικητικού Συμβουλίου, διαλέξεις με λαογραφικό, επιστημονικό και κοινωνικό περιεχόμενο, φιλανθρωπική δράση σε ιδρύματα και χορευτικές παρουσίες σε δημόσιες εορτές.
Στα τριάντα επτά χρόνια συνεχούς παρουσίας του στην πόλη μας, διοργανώνει πλήθος χορευτικών εκδηλώσεων σε χώρους όπως το Δημοτικό Θέατρο, το Ρωμαϊκό Ωδείο, το Πάνθεον και το Συνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Πατρών με τη συμμετοχή μοναδικών στο είδος τους τραγουδιστών παραδοσιακής μουσικής. Ανάμεσα σε αυτούς περιλαμβάνονται η αξέχαστη Δόμνα Σαμίου, ο Χρόνης Αηδονίδης, η Ξανθίππη Καραθανάση, ο Σάββας Σιάτρας, ο Αγάθωνας Ιακωβίδης, ο Πέτρος Γαϊτάνος, και άλλοι αξιόλογοι καλλιτέχνες της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής.
Τώρα πλέον έχει αρχίσει η έρευνα και η επιστημονική μελέτη των ελληνικών παραδοσιακών χορών, της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής και των φορεσιών της κάθε περιοχής.
Το Λύκειο Ελληνίδων Πατρών αρωγός αυτής της προσπάθειας παραμένει ακλόνητο στη θέση του αντιστεκόμενο σθεναρά στις ξένες απομιμήσεις που προσπαθούν να αλλοιώσουν και να υποβαθμίσουν την δύναμη του Ελληνικού Πολιτισμού.
Με την ίδρυση του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών το 1911 ιδρύεται στη πόλη των Πατρών το πρώτο περιφερειακό παράρτημα του Λυκείου Ελληνίδων και συγκεκριμένα το 1912 ιδρύεται ¨αντεπιστέλλον τμήμα¨ του Λυκείου των Ελληνίδων. Την 20ην Δεκεμβρίου του 1913 ιδρύεται από την αρχόντισσα κυρία Κατίνα Μάρκου και άλλες Πατρινές κυρίες το Παράρτημα του Λυκείου Ελληνίδων Πατρών. Κύριος σκοπός του ήταν η επιμόρφωση των νέων κοριτσιών (μετέπειτα μητέρων) και η καταπολέμηση του αναλφαβητισμού.
Προσπαθώντας να πραγματοποιήσει τον βασικό του σκοπό ξεκινά μια προσπάθεια για εξοικονόμηση πόρων. Έτσι οργανώνει τσάγια, μουσικές εσπερίδες, διαλέξεις και θεατρικές βραδιές συλλέγοντας το αναγκαίο χρηματικό ποσό. Την 7ην Φεβρουαρίου του 1914 ιδρύει το Κυριακό Σχολείο σε κτίριο ευγενώς παραχωρημένο από κάποιον Γυμνασιάρχη των Πατρών.
Παράλληλα, το Λύκειο Ελληνίδων Παράρτημα Πάτρας συνεχίζει την κοινωνική του δράση πραγματοποιώντας παιδικές γιορτές, παραστάσεις, εκθέσεις ζωγραφικής και μαθήματα ελληνικών παραδοσιακών χορών. Αυτό το έργο διακόπτεται απότομα στο τέλος της δεκαετίας του 1920, από πυρκαϊά που κατέστρεψε τα πάντα, στολές, αρχεία και άλλο πολύτιμο υλικό. Η φωνή του Λυκείου σίγησε για χρόνια.
Πολύ αργότερα, άτομα με ψυχικό σθένος ανέλαβαν την επανίδρυση του Λυκείου Ελληνίδων Πατρών. Το 1976 επανιδρύεται από την δραστήρια αείμνηστη Ολύβια Σώκαρη-Ιγγλέση και άλλες επιφανείς κυρίες της πόλης όπως τις κυρίες Ηρώ Καλογεροπούλου, Μαρία Τζίνη, Ελένη Αντωνοπούλου, Φλώρα Ασβεστά, Ελένη Βλάχου, Αμαλία Γατοπούλου, Λίλυ Γεωργαντά, Γιώτα Γεωργοπούλου, Έλλη Γκιώκα, Λίνα Δημητροπούλου, Κατίνα Κρητικού, Γιώτα Παπαγγελούτσου, Θεοδώρα Πραποπούλου, Γεωργία Σπετσέρη, Αλίκη Τριανταφυλλοπούλου, Καλλιόπη Τσερώνη, Ευγενία Φαρμακίδου.
Στη νέα αυτήν περίοδο λειτουργίας του Λυκείου Ελληνίδων Πατρών δίδεται ιδιαίτερη φροντίδα στη διάσωση παραδοσιακών πολιτισμικών στοιχείων του Ελληνικού Πολιτισμού. Δίδεται έμφαση στη διδασκαλία των ελληνικών χορών, των δημοτικών τραγουδιών και στις ελληνικές παραδοσιακές φορεσιές. Σταδιακά δημιουργούνται τμήματα λαογραφίας, ρυθμικής, μουσικής, ζωγραφικής, ιματιοθήκης και βιβλιοθήκης.
Στα 40 και πλέον χρόνια της συνεχούς δραστηριότητάς του στον χώρο των λαϊκών παραδόσεων στη Νοτιοδυτική Ελλάδα, το Λύκειο της πόλης μας έχει να παρουσιάσει ένα σημαντικό έργο που τάραξε τα λιμνασμένα νερά της πολιτιστικής ζωής των Πατρών αμέσως μετά από την επανεμφάνισή του. Η Εφορία Ελληνικών Χορών παίζει πρωτεύοντα ρόλο.
Οι επιτυχημένες εμφανίσεις των χορευτικών του ομάδων στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης μας, των γύρω περιοχών και του εξωτερικού αποσπούσαν ευμενή σχόλια της κοινής γνώμης και η φήμη του άρχισε να διαδίδεται. Αξιοσημείωτη συμβολή στην καλλιτεχνική ανύψωση του Λυκείου Ελληνίδων Πατρών ήταν η παρουσία του δασκάλου Ελληνικών Χορών Δημήτρη (Τζίμη) Ηλία, που από το 1980 όταν ανέλαβε την διδασκαλία των Ελληνικών Χορών στα τμήματα του Λυκείου μέχρι και σήμερα, έχει παρουσιάσει παραστάσεις υψηλού επιπέδου. Τόσο ως δάσκαλος όσο και ως χορογράφος-σκηνοθέτης-σκηνογράφος-χορευτής-ενδυματολόγος-μουσικός και τραγουδιστής καθοδήγησε σωστά και με ευχάριστο τρόπο τις ομάδες του Λυκείου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ανάδειξη νέων ικανών δασκάλων χορού που συνεχίζουν το έργο του.
Άλλη αξιοσημείωτη παρουσία και συμβολή στο Λύκειο Ελληνίδων Πατρών ήταν αυτή της Εφόρου Χορού, κυρίας Ηρώ Καλογεροπούλου, που ήταν πάντα κοντά στα παιδιά και πάντα εντάξει στις υποχρεώσεις της. Και φυσικά πάντα αρωγός σε αυτές τις προσπάθειες ήταν οι ευγενικές προσωπικότητες των Κυριών του Διοικητικού Συμβουλίου του Λυκείου Ελληνίδων Πατρών.
Επίσης η σύζυγος του δασκάλου Δημήτρη (Τζίμη) Ηλία, η κυρία Μαρίνα Μπακανάκη, φιλόλογος και Διευθύντρια Αρσακείου έχει συμβάλει αρκετά στην πραγματοποίηση εκδηλώσεων τόσο με τις γνώσεις της όσο και με το ήθος της που αποτέλεσε παράδειγμα για όλους μας.
Το Τμήμα Πατρών αρχίζει να αναπτύσσει την Ιματιοθήκη του. Αγοράζει αυθεντικές φορεσιές από διάφορα μέρη της Ελλάδας και παράλληλα δημιουργεί πιστά αντίγραφα ελληνικών φορεσιών για μικρούς και μεγάλους. Έτσι δημιουργεί αξιόλογη συλλογή παραδοσιακών φορεσιών που συνέχεια εμπλουτίζει.
Σημείο σταθμός στην πολυετή πορεία του αποτελούν οι επισκέψεις που πραγματοποίησε στα Ελληνόφωνα Χωριά της Κάτω Ιταλίας.
Πρώτο το Λύκειο Ελληνίδων της Πάτρας ανακαλύπτει τα Ελληνόφωνα χωρία της Κάτω Ιταλίας, όπου και αρχίζει τα ταξίδια προσφέροντας θέαμα ελληνικό και ξυπνώντας συνειδήσεις. Ακολούθησαν πληθώρα εμφανίσεων του Λυκείου σε Διεθνή Φεστιβάλ του εξωτερικού όπως της Ολλανδίας, Ιταλίας, Γαλλίας, Τυνησίας, Ισπανίας, Βουλγαρίας, Τουρκίας, Βοσνίας αποσπώντας διακρίσεις και σημαντικά βραβεία.
Στις κοινωνικές δραστηριότητες του Λυκείου Ελληνίδων Πατρών περιλαμβάνονται «τσάγια» που ετοιμάζουν οι κυρίες του Διοικητικού Συμβουλίου, διαλέξεις με λαογραφικό, επιστημονικό και κοινωνικό περιεχόμενο, φιλανθρωπική δράση σε ιδρύματα και χορευτικές παρουσίες σε δημόσιες εορτές.
Στα τριάντα επτά χρόνια συνεχούς παρουσίας του στην πόλη μας, διοργανώνει πλήθος χορευτικών εκδηλώσεων σε χώρους όπως το Δημοτικό Θέατρο, το Ρωμαϊκό Ωδείο, το Πάνθεον και το Συνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Πατρών με τη συμμετοχή μοναδικών στο είδος τους τραγουδιστών παραδοσιακής μουσικής. Ανάμεσα σε αυτούς περιλαμβάνονται η αξέχαστη Δόμνα Σαμίου, ο Χρόνης Αηδονίδης, η Ξανθίππη Καραθανάση, ο Σάββας Σιάτρας, ο Αγάθωνας Ιακωβίδης, ο Πέτρος Γαϊτάνος, και άλλοι αξιόλογοι καλλιτέχνες της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής.
Τώρα πλέον έχει αρχίσει η έρευνα και η επιστημονική μελέτη των ελληνικών παραδοσιακών χορών, της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής και των φορεσιών της κάθε περιοχής.
Το Λύκειο Ελληνίδων Πατρών αρωγός αυτής της προσπάθειας παραμένει ακλόνητο στη θέση του αντιστεκόμενο σθεναρά στις ξένες απομιμήσεις που προσπαθούν να αλλοιώσουν και να υποβαθμίσουν την δύναμη του Ελληνικού Πολιτισμού.
